1. Nước nhiễm Asen là gì?
Nước nhiễm Asen là nước có chứa hàm lượng Asen (thạch tín) vượt ngưỡng an toàn 10 microgam/lít hoặc 0,01 mg/lít - Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Khi hàm lượng Asen vượt mức này, nước không còn an toàn để sử dụng.
Asen trong nước thường tồn tại dưới dạng hợp chất oxit của Asen hóa trị III (As2O3) và chủ yếu là dạng vô cơ. Đặc biệt, nguồn nước từ giếng khoan, nước ngầm chưa qua xử lý có nguy cơ nhiễm Asen cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Nước nhiễm Asen chứa chứa hàm lượng Asen (thạch tín) vượt ngưỡng an toàn 10 microgam/lít hoặc 0,01 mg/lít
2. Cách nhận biết nước nhiễm Asen
Asen là một chất không màu, không mùi, không vị, vì vậy rất khó để phát hiện bằng mắt thường hay các giác quan thông thường. Để xác định chính xác hàm lượng Asen trong nước, cần thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu. Quy trình xét nghiệm thường bao gồm:
- Thu thập mẫu nước: Lấy mẫu nước cần kiểm tra tại nguồn bằng các dụng cụ chuyên dụng, đảm bảo mẫu nước không bị ô nhiễm trong quá trình thu thập (nên sử dụng chai lọ sạch có chất liệu nhựa hoặc thuỷ tinh).
- Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm:
- Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS): Phương pháp này đo lượng Asen bằng cách xác định khả năng hấp thụ ánh sáng của các nguyên tử Asen.
- Phương pháp khối phổ cảm ứng kết hợp plasma (ICP-MS): Đây là phương pháp phân tích cực nhạy, cho phép xác định đồng thời nhiều nguyên tố, trong đó có Asen, với độ chính xác cao.
Ngoài ra, hiện nay có các bộ kit kiểm tra nhanh giúp phát hiện Asen ngay tại chỗ mà không cần gửi mẫu đến phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, các kết quả từ bộ kit này chỉ mang tính tham khảo và cần được kiểm chứng thêm nếu phát hiện mức độ Asen vượt ngưỡng an toàn.
Bộ kit kiểm tra hàm lượng Asen trong nước
Sau khi xét nghiệm, nếu hàm lượng Asen trong nước vượt ngưỡng 10 microgam/lít - 0,01 mg/lít (Theo quy định của Bộ Y tế Việt Nam và nhiều tổ chức y tế thế giới) thì nguồn nước đã nhiễm asen nghiêm trọng, bạn không nên tiếp tục sử dụng để tránh ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình, bạn nên thường xuyên kiểm tra chất lượng nguồn nước sinh hoạt và lựa chọn các phương pháp xử lý nước phù hợp để loại bỏ Asen nếu phát hiện hàm lượng vượt quá tiêu chuẩn cho phép.
3. Nguyên nhân dẫn đến nước nhiễm Asen
Nguyên nhân dẫn đến nước nhiễm Asen có thể đến từ cả yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người.
Về mặt tự nhiên, Asen tồn tại trong trầm tích của các con sông lớn như Đồng bằng Sông Hồng và Đồng bằng Sông Cửu Long. Trầm tích này chứa hàm lượng Asen cao, và khi điều kiện địa chất thay đổi hoặc do sự khai thác nước ngầm, Asen có thể bị giải phóng, hòa tan vào nguồn nước ngầm và mặt nước, gây nhiễm độc nguồn nước. Cũng theo WHO, Việt Nam là một trong những quốc gia có nguồn nước ngầm nhiễm Asen nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, các hoạt động của con người cũng làm gia tăng đáng kể hàm lượng Asen trong nước. Các ngành công nghiệp như khai thác và xử lý khoáng sản, sản xuất hóa chất và luyện kim có thể thải Asen ra môi trường. Ngoài ra, nông nghiệp sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón chứa Asen, cùng với việc xử lý rác thải không đúng quy trình, cũng dẫn đến sự ô nhiễm Asen.
Việc sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón không đúng cách có thể dẫn đến nguy cơ nước nhiễm Asen
4. Tác hại của nước nhiễm Asen
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Asen vô cơ là chất gây ung thư đã được xác nhận và là một trong những chất ô nhiễm hóa học nguy hiểm nhất trong nguồn nước uống toàn cầu. Asen cũng tồn tại ở dạng hữu cơ, thường ít gây hại hơn, như trong hải sản. Tuy nhiên, các hợp chất Asen vô cơ, đặc biệt là những hợp chất tìm thấy trong nước, có độc tính cao và đe dọa trực tiếp đến sức khỏe con người.
Tác hại tức thì
Nếu sử dụng nguồn nước nhiễm Asen với hàm lượng cao có thể gây ra các trình trạng như nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, tê và ngứa ran ở tứ chi, chuột rút cơ, và trong những trường hợp nặng, có thể gây tử vong.
Nước nhiễm Asen có thể gây cảm giác buồn nôn khi uống
Tác hại khi tiếp xúc lâu dài
- Ảnh hưởng đến da: Thay đổi sắc tố da, tổn thương da và xuất hiện các mảng cứng (tăng sừng) trên lòng bàn tay, lòng bàn chân. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu báo trước của ung thư da sau khi tiếp xúc với nguồn nước nhiễm Asen trong 5 năm.
- Tăng nguy cơ ung thư: Asen là chất gây ung thư đã được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) phân loại, bao gồm cả asen trong nước uống. Nó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư nghiêm trọng như ung thư da, bàng quang, và phổi.
- Gây ra các triệu chứng cấp tính: Có thể gây đau họng và kích thích phổi, buồn nôn, tiêu chảy, tổn thương gan thận, da bị nổi mẩn đỏ, thiếu hụt hồng cầu và bạch cầu.
- Ảnh hưởng đến người có bệnh nền: Có thể tác động xấu đến những người đang mắc các bệnh lý như tiểu đường, bệnh phổi, bệnh tim mạch và nhồi máu cơ tim.
Nước nhiễm Asen có ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ
5. Cách xử lý triệt để tình trạng nước nhiễm Asen
5.1. Dùng hệ thống lọc nước
Phương pháp này sử dụng hệ thống lọc nước với các lớp vật liệu lọc như cát, sỏi, than hoạt tính và màng lọc thẩm thấu từ sợi polymer để loại bỏ Asen và các chất ô nhiễm khác trong nước.
Ưu điểm: Dễ dàng lắp đặt, phù hợp với các hộ gia đình kể cả khu vực nông thôn.
Cách tiến hành:
- Bước 1 - Lắp đặt hệ thống: Lắp đặt hệ thống lọc nước với màng thẩm thấu, than hoạt tính, cát, và sỏi theo tiêu chuẩn.
- Bước 2 - Dẫn nước vào hệ thống: Dẫn nguồn nước vào hệ thống lọc. Nước lúc này sẽ đi qua các lớp vật liệu lọc để loại bỏ các chất ô nhiễm và bao gồm cả Asen.
- Bước 3 - Sử dụng nước đã lọc: Sau khi lọc, nước đã loại bỏ Asen và có thể sử dụng cho sinh hoạt.
Hệ thống lọc nước đầu nguồn với các vật liệu lọc chất lượng cao sẽ giúp loại bỏ Asen nhanh chóng, hiệu quả
5.2. Oxy hóa nước
Oxy hóa nước là quá trình sử dụng các chất oxy hóa hoặc điện để loại bỏ Asen. Theo đó, quá trình này sẽ chuyển Asen từ dạng Asen III (khó loại bỏ) sang Asen V (dễ loại bỏ hơn), sau đó các chất kết tủa Asen được loại khỏi nước qua quá trình lọc.
Ưu điểm: An toàn và ít gây ra tác dụng phụ, ứng dụng dễ dàng, không tốn kém nhiều chi phí.
Các bước thực hiện:
- Bước 1 - Chọn phương pháp oxy hóa: Chọn một trong các phương pháp oxy hóa: Oxy hóa bằng chất oxy hóa mạnh như Clo hoặc Hydro peroxit vào nước để phản ứng với Asen. Oxy hóa điện hóa dùng dòng điện để tạo ra các chất oxy hóa tại chỗ trong nước. Oxy quang hóa dùng ánh sáng (như tia UV) để kích thích quá trình oxy hóa.
- Bước 2 - Cho nước tiếp xúc với chất oxy hóa: Để nước nhiễm Asen phản ứng với chất oxy hóa và chuyển hóa Asen thành dạng có thể loại bỏ.
- Bước 3 - Lọc bỏ kết tủa: Sau khi oxy hóa, lọc nước để loại bỏ các kết tủa Asen đã chuyển hóa.
Cơ chế loại bỏ nước nhiễm Asen bằng phương pháp oxy hoá
5.3. Phương pháp đông tụ và lọc
Sử dụng các chất như phèn, vôi sống, clorua sắt để gây ra hiện tượng kết tủa với Asen trong nước. Sau đó, phần kết tủa này được loại bỏ thông qua quá trình lọc.
Ưu điểm: Dễ dàng tiến hành, loại bỏ Asen khỏi nước hiệu quả.
Các bước thực hiện:
- Bước 1 - Đông tụ Asen: Thêm phèn, vôi sống hoặc clorua sắt vào nước để gây kết tủa Asen.
- Bước 2 - Lọc bỏ kết tủa: Dùng bộ lọc để loại bỏ các kết tủa chứa Asen.
Loại bỏ Asen trong nước bằng phương pháp đông tụ và lọc
5.4. Phương pháp hấp thụ (Lọc Sorptive)
Phương pháp hấp thụ là một trong những phương pháp phổ biến để loại bỏ Asen trong nước. Cơ chế hoạt động dựa trên việc các ion Asen trong nước bị giữ lại trên bề mặt hoặc bên trong của một vật liệu hấp thụ.
Ưu điểm: Giá thành thấp, xử lý được lượng nước lớn đáp ứng nhu cầu của các hộ gia đình, phù hợp với đặc điểm nguồn nước ở Việt Nam
Nguyên lý hoạt động:
- Bước 1 - Tiếp xúc: Nước nhiễm Asen được đưa vào tiếp xúc với vật liệu hấp thụ.
- Bước 2 - Hấp phụ: Các ion Asen trong nước di chuyển và bám chặt vào bề mặt của vật liệu hấp thụ do lực hút tĩnh điện hoặc các liên kết hóa học.
- Bước 3 - Thấm sâu (nếu có): Tùy thuộc vào loại vật liệu hấp thụ, Asen có thể thấm sâu vào bên trong cấu trúc của vật liệu.
- Bước 4 - Giữ lại: Asen bị giữ lại trên bề mặt hoặc bên trong vật liệu hấp thụ, làm giảm nồng độ Asen trong nước sau khi lọc.
Phương pháp hấp thụ lọc Asen khỏi nước
5.5. Phương pháp trao đổi ion
Sử dụng nhựa tổng hợp có khả năng trao đổi ion để loại bỏ Asen khỏi nước. Quá trình trao đổi ion giúp thay thế ion Asen trong nước bằng các ion vô hại khác như Cl- hoặc H+. Đây cũng là phương pháp xử lý nước nhiễm asen phức tạp nhất, đòi hỏi công nghệ trao đổi ion giữa pha rắn và pha lỏng bằng cách sử dụng nhựa tổng hợp có khả năng trao đổi ion để loại bỏ asen.
Ưu điểm: Xử lý triệt để, tái sinh được nhiều lần với chi phí thấp, năng lượng tiêu tốn nhỏ và thân thiện với môi trường
Cách tiến hành: Cách tiến hành trải qua các bước:
- Bước 1 - Chuẩn bị nhựa trao đổi ion: Sử dụng nhựa tổng hợp có thể thay thế ion Asen trong nước bằng các ion vô hại khác (như ion Cl- hoặc H+)
- Bước 2 - Tiếp xúc: Cho nước nhiễm Asen đi qua cột chứa nhựa trao đổi ion đã chuẩn bị
- Bước 3 - Giữ lại Asen: Asen có trong nước sẽ bị giữ lại trên nhựa còn nước sạch sẽ đi ra ngoài.
Ngoài việc sử dụng các phương pháp gợi ý nêu trên, các hộ gia đình nên cân nhắc việc đầu tư thêm vào máy lọc nước RO. Về cơ bản, những phương pháp trên có thể loại bỏ được Asen trong nước nhưng chỉ phù hợp sử dụng cho các nhu cầu sinh hoạt hằng ngày. Để có nguồn nước uống trực tiếp an toàn, tinh khiết, việc đầu tư máy lọc nước RO là điều cần thiết. Bên cạnh việc loại bỏ Asen như các phương pháp khác, máy RO còn có khả năng loại bỏ hầu hết các loại vi khuẩn và tạp chất, đáp ứng tiêu chuẩn cao nhất về chất lượng nước uống.
Tự hào là thương hiệu tiên phong trong việc Bảo vệ và nâng tầm sống khỏe chuẩn Nhật cho hàng triệu người Việt, Mutosi mang đến dòng máy lọc nước được trang bị lõi RO đạt tiêu chuẩn NSF/ANSI 58 (của NSF thuộc Tổ chức y tế Thế giới): Loại bỏ 99,99% virus, vi khuẩn, các chất độc hại trong nước như chì, thủy ngân, asen,... cho nguồn nước sau lọc chuẩn tinh khiết.
Tham khảo ngay các dòng máy lọc nước nhiễm Asen hiệu quả với giá chỉ từ 4.000.000 VNĐ tại trang: Máy lọc nước RO Mutosi
Hệ thống lọc nước tiên tiến của Mutosi giúp loại bỏ triệt để Asen trong nước
Việc xử lý nước nhiễm asen không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày. Hy vọng những gợi ý từ Mutosi trong bài viết này sẽ thực sự hữu ích với bạn. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về sản phẩm máy lọc nước nhiễm Asen, đừng ngần ngại liên hệ tới hotline Mutosi 1900.636.595 để được giải đáp nhanh chóng bạn nhé!
